6-Benzylaminopurine vào cơ thể ngấm ngầm kích thích tế bào sinh sản, về lâu dài sinh bệnh tật, đặc biệt là gây dị tật thai nhi.
Ngày 29/12, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết 6-Benzylaminopurine là chất kích thích tăng trưởng tế bào cho cây. Chất này giúp cây sinh trưởng và phát triển, ra nhánh, đâm chồi, tăng cường ra hoa và trái cây to hơn nhờ kích thích phân chia tế bào.
Còn theo Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Hồng Côn, Khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, 6-Benzylaminopurine (BAP) là chất kích thích tăng trưởng tế bào (cytokinin) thế hệ tổng hợp đầu tiên. Trên cây cỏ, benzylaminopurine có một số tác dụng kích thích tăng trưởng, tăng đề kháng với bệnh cho cây song không phù hợp dùng cho người.
Tại Việt Nam, 6-Benzylaminopurine không thuộc Danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng.
Nhiều nghiên cứu cho thấy 6-benzylaminopurine vào cơ thể với lượng lớn có thể gây tử vong. Phụ nữ mang thai hít, tiếp xúc qua da lâu dài có thể ảnh hưởng thai nhi như gây nhẹ cân, não úng thủy và các dị tật bẩm sinh.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (US EPA) báo cáo rằng 6-Benzylaminopurine có thể gây kích ứng mắt, niêm mạc thực quản và dạ dày.
“Chất kích thích, trong mọi trường hợp, đều bị cấm sử dụng cho thực phẩm hoặc cho người, kể cả bôi lên da”, ông Thịnh nói.
Benzylaminopurine kết thành tinh thể hình kim, không màu, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường. Theo ông Thịnh, chất này không gây ngộ độc cấp tính với các biểu hiện lên hệ thần kinh như hoa mắt, chóng mặt, nôn mửa. Nó tác động lâu dài đến cơ thể, ngấm ngầm đi vào cơ quan sinh sản, tế bào trưởng thành, kích thích sinh trưởng và qua thời gian sức khỏe suy yếu, bệnh tật. Ví dụ, 6-benzylaminopurine nhiễm vào da gây viêm da hoặc nặng thêm bệnh lý da; hít trong thời gian dài có thể tổn thương phổi. Chất này xâm nhập vào gan, thận làm suy giảm chức năng hoặc trầm trọng thêm bệnh lý vốn có.
Hơn thế, sử dụng các hoạt chất kích thích tăng trưởng thực vật tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm do lượng tồn dư, là nguyên nhân gián tiếp gây ra loạt mối nguy với sức khỏe người ăn. Bởi vậy, ông Thịnh khuyến cáo sử dụng 6-Benzylaminopurine trong sản xuất thực phẩm là vi phạm quy định về an toàn thực phẩm và quy định về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Nhiều nước cấm sử dụng 6-Benzylaminopurine trong sản xuất thực phẩm. Tuy nhiên, các chuyên gia nhìn nhận chất này vẫn được dùng bất hợp pháp vì giá thành thấp và hiệu quả cao.
- Vậy chất 6-Benzylaminopurine (6-BAP) là gì?
- 6-Benzylaminopurine là một cytokinin tổng hợp, thuộc nhóm hormone thực vật. Chúng được dùng để:
- Kích thích phân chia tế bào thực vật.
- Kéo dài thời gian bảo quản rau quả bằng cách hạn chế quá trình chín.
- Tăng năng suất hoặc kích thước của các sản phẩm nông nghiệp.
- Tác hại của 6-Benzylaminopurine đối với sức khỏe con người
- Dù được phân loại là “ít độc” khi sử dụng trong môi trường nông nghiệp, việc tiếp xúc với lượng lớn hoặc dư lượng không kiểm soát trong thực phẩm có thể gây ra:
- Rối loạn nội tiết.
- Ảnh hưởng đến gan và thận.
- Nguy cơ gây dị ứng hoặc ngộ độc thực phẩm, đặc biệt khi không được kiểm soát bởi các cơ quan y tế.
- Vấn đề của việc sử dụng sai mục đích
- Việc pha chế thành “nước kẹo” và sử dụng trực tiếp trong sản xuất giá đỗ nhằm tăng trưởng nhanh không được phép trong tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
- Dư lượng chất này trên giá đỗ sẽ không bị loại bỏ hoàn toàn qua quá trình rửa thông thường, từ đó trực tiếp ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
- Hành động cần thực hiện
- Người tiêu dùng:
- Lựa chọn giá đỗ từ nguồn gốc rõ ràng, có chứng nhận an toàn thực phẩm.
- Hạn chế tiêu thụ giá đỗ không rõ nguồn gốc, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường như kích thước quá lớn, mập bất thường hoặc màu sắc không tự nhiên.
- Cơ quan chức năng:
- Tăng cường kiểm tra, giám sát dư lượng hóa chất trong các loại rau củ, đặc biệt là các sản phẩm dễ bị lạm dụng chất kích thích sinh trưởng như giá đỗ.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của các hóa chất này.
- Lời khuyên
- Khuyến khích sử dụng các phương pháp truyền thống để ủ giá đỗ hoặc chuyển sang mua sản phẩm hữu cơ.
- Việc kiểm soát nguồn gốc thực phẩm và duy trì các tiêu chuẩn an toàn là yếu tố thiết yếu để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Hành động quyết liệt từ cơ quan chức năng và ý thức tiêu dùng thông minh sẽ giúp ngăn chặn các trường hợp tương tự trong tương lai.
