Trong ngành nông nghiệp và thủy sản, thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của động vật, từ đó góp phần tăng trưởng năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, việc sản xuất và sử dụng thức ăn chăn nuôi và thủy sản không thể thiếu công tác kiểm nghiệm để đảm bảo chất lượng, an toàn và bảo vệ sức khỏe con người. Kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi và thủy sản không chỉ giúp duy trì sự phát triển bền vững của ngành chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tránh những tác động tiêu cực do các chất độc hại, hóa chất cấm hay vi sinh vật gây hại.
- Vai trò của Kiểm Nghiệm Thức Ăn Chăn Nuôi và Thức Ăn Thủy Sản
Bảo vệ sức khỏe động vật
Thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản là nguồn cung cấp dinh dưỡng chính cho các loại gia súc, gia cầm, thủy sản. Tuy nhiên, nếu thức ăn không đạt tiêu chuẩn chất lượng, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe cho động vật, làm giảm năng suất và chất lượng sản phẩm (thịt, trứng, sữa, hải sản). Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của động vật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của người chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản.
Kiểm nghiệm thức ăn giúp phát hiện các thành phần dinh dưỡng không phù hợp, các chất gây hại như thuốc kháng sinh dư lượng, hóa chất bảo vệ thực vật, vi khuẩn gây bệnh, kim loại nặng hay các chất cấm khác. Việc phát hiện và loại bỏ các chất này giúp động vật khỏe mạnh, phát triển tốt và giảm thiểu khả năng mắc bệnh, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Đảm bảo an toàn thực phẩm
Các chất độc hại trong thức ăn chăn nuôi và thủy sản không chỉ ảnh hưởng đến động vật mà còn có thể xâm nhập vào chuỗi thực phẩm, cuối cùng là người tiêu dùng. Các dư lượng hóa chất, thuốc kháng sinh, kim loại nặng có thể tích tụ trong cơ thể động vật, sau đó lây lan vào thực phẩm mà con người tiêu thụ. Điều này có thể gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như ngộ độc thực phẩm, rối loạn hormone, ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe lâu dài khác.
Do đó, kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản là một yếu tố cần thiết để ngăn ngừa sự xâm nhập của các chất độc hại vào cơ thể người. Các chỉ tiêu kiểm nghiệm như dư lượng kháng sinh, hóa chất bảo vệ thực vật, kim loại nặng, vi sinh vật gây bệnh… cần được kiểm tra định kỳ để bảo đảm an toàn thực phẩm.
Tăng cường uy tín và giá trị sản phẩm
Sản phẩm chăn nuôi và thủy sản đạt tiêu chuẩn chất lượng, không bị nhiễm chất độc hại, được người tiêu dùng và thị trường quốc tế tin tưởng. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn giúp các sản phẩm này nâng cao giá trị và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Ngược lại, nếu thức ăn chăn nuôi và thủy sản không đạt yêu cầu, có thể dẫn đến việc sản phẩm bị thu hồi, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp và ngành sản xuất.
Đặc biệt trong bối cảnh các thị trường quốc tế ngày càng yêu cầu khắt khe về chất lượng và nguồn gốc thực phẩm, việc kiểm nghiệm thức ăn là một bước quan trọng giúp sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế và duy trì được sự phát triển ổn định.
- Các Quy Định Kiểm Nghiệm Thức Ăn Chăn Nuôi và Thức Ăn Thủy Sản tại Việt Nam
Chính phủ và các cơ quan chức năng ở Việt Nam đã xây dựng một hệ thống quy định và tiêu chuẩn kiểm nghiệm rất nghiêm ngặt đối với thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng. Các quy định này nhằm kiểm soát các chất gây hại và duy trì chất lượng thức ăn cho động vật, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và thủy sản.
Cơ quan chức năng và tiêu chuẩn kiểm nghiệm
Ở Việt Nam, Cục Quản lý Chất lượng Nông Lâm Sản và Thủy Sản (Nafiqad) và Cục An toàn thực phẩm là hai cơ quan chính chịu trách nhiệm về việc kiểm tra và giám sát chất lượng thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản. Các cơ quan này thực hiện các kiểm nghiệm tại các phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế, kiểm tra các chỉ tiêu về vi sinh vật, dư lượng hóa chất, kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật, và các thành phần không phù hợp.
Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN và các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm, vệ sinh và chất lượng cũng được áp dụng trong việc kiểm tra thức ăn chăn nuôi và thủy sản. Các tiêu chuẩn này bao gồm:
- TCVN 12416:2018: Tiêu chuẩn thức ăn chăn nuôi – Quy định về các chỉ tiêu chất lượng và an toàn.
- TCVN 12571:2018: Tiêu chuẩn thức ăn thủy sản – Các yêu cầu về an toàn và chất lượng.
Các tiêu chuẩn này yêu cầu thức ăn chăn nuôi và thủy sản phải được kiểm tra và đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về hàm lượng dinh dưỡng, hàm lượng chất độc hại (kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh), vi sinh vật, và các chỉ tiêu vệ sinh an toàn.
Các chỉ tiêu cần kiểm nghiệm
Trong quá trình kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi và thủy sản, các chỉ tiêu chủ yếu cần được kiểm tra bao gồm:
- Dư lượng kháng sinh và hóa chất: Kiểm tra các chất hóa học, thuốc thú y, thuốc kháng sinh, và thuốc bảo vệ thực vật có thể gây hại cho động vật và người tiêu dùng.
- Vi sinh vật gây bệnh: Kiểm tra các vi khuẩn có thể gây bệnh như Salmonella, E. coli, Listeria, và các loại vi khuẩn khác trong thức ăn.
- Kim loại nặng: Các kim loại nặng như chì, cadmium, thủy ngân có thể tích tụ trong cơ thể động vật nếu có mặt trong thức ăn.
- Các thành phần không an toàn khác: Các chất phụ gia, chất bảo quản, hay các thành phần khác có thể gây hại cho động vật hoặc người tiêu dùng.
